whatsapp-desktop
  • Anlaşmalı Kurumlar
  • Sağlık Bülteni
  • Yayınlar
  • Kariyer
whatsapp-desktop

Karaciğer Fonksiyon Testleri

Total Protein: Kandaki proteinlerin toplamıdır. Proteinlerin büyük bir kısmı karaciğer hücrelerinde yapılır. Bu proteinler immun sisteme ait proteinler (antikorlar), metal bağlayıcı proteinler, hormonlar ve hormon bağlayıcı proteinler, enzimler, vücudun ozmotik basınç dengesini düzenleyen proteinler ve benzerleridir. Eksiklikleri karaciğer yetersizliğinin, yükseklikleri ise kanda özel bir ya da birkaç proteinin patolojik olarak yüksek olduğunun ve nedeninin araştırılması gerektiğinin göstergesidir.
Albumin: Kandaki toplam proteinlerin çoğunluğunu oluşturur. Karaciğerde yapılır. En önemli görevi kanın damar içindeki basıncını koruyarak (onkotik basınç) damar dışına doğru sıvı akışının engellenmesidir. Yani, kan ve doku sıvılarının arasındaki dengeyi sağlar. Vücut salgılarının (tükrük, gözyaşı, safra salgısı gibi) temel proteinidir. Ayrıca bazı moleküller kanda albumin tarafından taşınırlar. Yağ asitleri, steroid hormonlar bunlara bazı örneklerdir. Eksikliğinde bu maddelerin taşınması ve vücut sıvılarının dengesi bozulur; ödem olur.
Globulin: Vücudun savunma sistemine ait protein grubudur. İmmunglobulinler adını da alır. Herhangi bir nedenle vücut bir hastalıkla savaşmaktaysa, genel olarak globulin fraksiyonu yükselir. Hastalığın türüne göre, alt tiplerinin araştırılması için kliniği yönlendirir. Yükselmesi kanser hastalıklarında, otoimmun hastalıklarda, enfeksiyon hastalıklarında, alerjik reaksiyonlarda detaylı araştırmaya yön verir.
Total Bilirubin:  Kırmızı kan hücreleri (Eritrosit, Alyuvar) içerisindeki oksijen taşınmasından sorumlu olan bu protein eritrositin ömru tükenip parçalandığında kana geçer. Karaciğerde idrarla atılacak şekle çevrilir ve atılır. Karaciğer yetersizliklerinde kanda miktari yükselir. Ayrıca eritrositlerin normalden fazla parçalanması, yani bazı eritrosit hastalıklarında (örn: anemiler ve benzeri hastalıklar), kanda yükselir. Hepatit (sarılık) gibi karaciğeri tutan hastalıklarda da miktarı yüksektir.
Direkt Bilirubin: Total bilirubinin karaciğerde yapısı değişerek idrarla atılan şeklidir. Bu parameter karaciğerin atılım işlemini yeterince yapabildiğinin göstergesidir. Yani, eğer bilirubinde bir yükselme var ancak direkt bilirubin normal ise, bu yükselmenin karaciğer hastalığı nedeniyle değil, kan hastalığından kaynaklandığını gösterir. İdrarda görülen bilirubin tipidir. Safra kanallarında tıkanma olduğunda veya diğer safra kesesi hastalıklarında kanda yükselir.
İndirekt Biilirubin: Total bilirubinin erirtositler parçalandıktan sonra karaciğere henüz ulaşmayan ve karaciğerde idrarla atılmaya hazır hale getirilmemiş kısmıdır. Bu parametre karaciğerin bilirubini yeterince bünyesine alıp idrarla tamamen atıp atamadığını gösterir. Bu nedenle karaciğerdeki bir yetersizliği anlamak için total bilirubinle birlikte değerlendirildiğinde, bilirubin yüksekliğinin nedeni hakkında bilgi verir.
ALT (Alanin Transaminaz, SGPT): Karaciğerde, kalpte ve daha az spesifik olarak diğer organlarda bulunan protein metabolizması ile ilgili bir enzimdir. Ancak karaciğer hücre zarında en fazla bulunduğundan karaciğer hücresinin herhangi bir hastalık etkeni ile yıpranması durumunda ilk cevap veren ve dolayısı ile ilk bilgi veren enzimdir.
AST (Aspartat Transaminaz, SGOT): Karaciğerde, kalpte ve daha az spesifik olarak diğer organlarda bulunan protein metabolizması ile ilgili bir enzimdir. Ancak en fazla karaciğer hücresinin içinde bulunduğundan eğer karaciğer virüsler, hastalıklar veya toksik maddelerle savaşıyorsa, yorulduğunda hücrelerin yıpranması artar ve bu madde kanda yükselir. Düştüğü zamanlar artık karaciğerin bu enzimi üretme yeteneğinin tükendiği aşamalardır.
GGT (Gama Glutamil Transferaz): Karaciğer ve safra kanalları arasındaki detoksifikasyon (zehirsizleştirme) görevi olan enzimdir. Herhangi bir kimyasal, alkol, ilaç veya toksik metabolik artıkların safra yolu ile karaciğerden uzaklaştırılıp idrar yolu ile atılmasından sorumludur. Yüksekliği kişinin hem karaciğerinde normalin üzerindeki metabolik sorunları olduğunun, hem de toksik maddelerle fazlaca ilişkide olduğunun göstergesidir. Aşırı alkol, kafein, ilaç ve benzeri tüketim maddeleri de bu enzimin yükselmesine neden olur.
ALP (Alkalen Fosfataz): Safra kanalları ve safra kesesinde bulunan bir enzimdir. Karaciğerde herhangi bir fonksiyon bozukluğu bu enzimin aktivitesini yükseltirken, safra kesesi hastalıkları ve safra kanallarındaki çeşitli nedenlerle tıkanmalar da bu enzimi yükseltir.
HBsAg (Hepatit B Virus Antijeni): Hepatit B, diğer Hepatit türlerine göre karaciğeri fazlasıyla yıpratan, tedavisi çok zor ve kalıcı etkisi bulunan bir virüstür. Bulaşması çok kolay olup virüs, kan ve kan ürünleri yoluyla aktif bir kişiden kolayca alınabilir. Sosyal yaşamda kuaför, berber, manikür, enjektör, cinsel ilişkiler, vb. ile, kısaca, hepatit B virüslü birinin kanına temas eden ve kişinin kendi kanı ile karışmasına neden olan her şekilde bulaşabilir. Hepatit B, bazen kişi tarafından hissedilmeden bağışıklık sistemi tarafından korunur. Bu nedenle, aktif olmasa bile, taşıyıcı olarak toplumda bu virüsün DNA’sına sahip birçok kişi vardır. Dolayısıyla, virüsü almak çok yakın bir ihtimaldir. Bu nedenle her birey, çevresine ve kendisine zarar vermemek adına bu testi yaptırmalıdır.